કહેવાય છે કે ડાયનોસોરના યુગમાં જીવોમાં જેટલી વિવિધતા હતી એટલી આજના યુગમાં નહોતી. કદાચ આ જ કારણ છે કે આપણા વૈજ્ઞાનિકોને વારંવાર ડાયનાસોરની નવી પ્રજાતિના અવશેષો મળી રહ્યા છે. ઓસ્ટ્રેલિયામાં આ વખતે વૈજ્ઞાનિકોને તે વિસ્તારમાં અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટા ડાયનાસોર અશ્મિ મળી આવ્યો છે. આને એક મોટી શોધ માનવામાં આવે છે કારણ કે ઓસ્ટ્રેલિયામાં ડાયનાસોરના અવશેષો સરળતાથી મળી શકતા નથી.
કેટલો લાંબો પહોળો
પિઅરજે જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા આ અભ્યાસ અનુસાર, ઑસ્ટ્રેલોટિટન અથવા સધર્ન ટાઇટન એ લાંબી ગરદનવાળું ટાઇટેનોસોરિયન છે જેની લંબાઈ 25-30 મીટર છે જ્યારે તેની ઊંચાઈ 5-6.5 મીટર છે. તેમનું વજન 1400 લાલ કાંગારૂ જેટલું હતું. આ વિશાળ જીવો 9.2 થી 9.6 મિલિયન વર્ષો પહેલા દક્ષિણ પશ્ચિમ ક્વીન્સલેન્ડના વિસ્તારમાં રહેતા હતા.
વિશ્વના વિવિધ પ્રદેશોમાં
તે સમયે ઑસ્ટ્રેલોટિટન એન્ટાર્કટિકા સાથે સંકળાયેલું હતું અને આ જીવો તે છેલ્લા ડાયનાસોરમાંથી એક હતા. અહીં જોવા મળતા ડાયનાસોરમાં ઓસ્ટ્રેલિયા સૌથી મોટા જીવો છે. ક્વીન્સલેન્ડના દરિયાકિનારે ઊંડા મેદાનોમાં ડાયનાસોરના અવશેષો મળી આવ્યા છે. વિશ્વના બાકીના અવશેષો પર્વતોમાં ઊંડી કોતરો અથવા ખરબચડી વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે.
ડાયનાસોરનું દસ્તાવેજીકરણ
આજે તેલ, ગેસ અને ગોચરના વિસ્તારો છે જ્યાં ઑસ્ટ્રેલોટિટનનો રહેતા હતા. આ અભ્યાસ આ અશ્મિભૂત વિસ્તારમાંથી ડાયનાસોરના દસ્તાવેજીકરણ માટેનું પ્રથમ મોટું પગલું હોવાનું માનવામાં આવે છે. પ્રથમ ઑસ્ટ્રેલોટિટન હાડકાં 2006 થી 2007 દરમિયાન ક્વીન્સલેન્ડ અને ઇરોમાગ્ના નેચરલ હિસ્ટ્રી મ્યુઝિયમના પેલિયોન્ટોલોજિસ્ટ્સ અને સ્વયંસેવકો દ્વારા હતા.
દરેક હાડકાનો અભ્યાસ જરૂરી છે
કુપર નામનો વિજ્ઞાનીઓએ શોધેલ અશ્મિ નજીકના કૂપર ક્રીક વિસ્તારમાંથી મળી આવ્યો હતો. સંશોધકો માટે આ કાર્ય ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હતું જેથી તેઓ દરેક હાડકાને સંપૂર્ણ રીતે ઓળખી શકે. રિસર્ચમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ટી-રેક્સ ડાયનાસોરના બાળકો કેટલા બળથી ડંખ મારતા હતા
તદ્દન નવી પ્રજાતિઓ
સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે તેઓએ કૂપરના હાડકાંની તુલના ઓસ્ટ્રેલિયા અને વિશ્વભરમાં જોવા મળતા સરોપોડ ડાયનાસોરની અન્ય પ્રજાતિઓ સાથે કરવાની હતી જેથી ખાતરી થઈ શકે કે તે ખરેખર નવી પ્રજાતિ છે. પરંતુ વિશ્વભરના સંગ્રહાલયોની મુલાકાત લઈને સેંકડો કિલો નાજુક ડાયનાસોરના હાડકાંની તુલના કરવી શક્ય ન હતું.
આ ટેકનિકથી મદદ
સંશોધકોએ તેના બદલે 3D સ્કેનિંગ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કર્યો જેથી તેઓ પરોક્ષ રીતે હજારો કિલો ડાયનાસોરના હાડકાંને એક કિલોગ્રામ લેપટોપમાં એકસાથે જોડી શકે. આના જેવા સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સે મ્યુઝિયમો અને સંશોધકોને તેમના અનન્ય સંગ્રહોને અન્ય સંશોધકો અને વ્યક્તિઓ સાથે વૈશ્વિક સ્તરે શેર કરવાની તક આપી છે.
આ અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ 92 થી 96 મિલિયન વર્ષો પહેલા ઓસ્ટ્રેલિયામાં રહેતા ચારેય સોરોપોડ ડાયનાસોરને શોધી કાઢ્યા હતા. તેઓ એકબીજા સાથે ગાઢ સંબંધ ધરાવતા હતા, પરંતુ તેઓ એક જ સમયે એક જ જગ્યાએ ક્યારેય હાજર નહોતા. આનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે તેઓ જુદા જુદા રહેઠાણોમાં વિકસિત થયા હતા અને કદાચ ક્યારેય મળ્યા ન હતા. ઓસ્ટ્રેલિયાની પ્રજાતિઓ દક્ષિણ અમેરિકા અને એશિયાના ટાઇટેનોસોરિયન્સ સાથે પણ સંબંધિત છે, જે સૂચવે છે કે તેઓ ગ્લોબલ વોર્મિંગના યુગ દરમિયાન એન્ટાર્કટિકાથી દક્ષિણ અમેરિકા સુધી ફેલાય છે.